Page 255 - Spor Tarihiyle Kocaali E-KİTAP

KOCAALİ’DE

GÜREŞ,

YAĞLI GÜREŞ

VE PEHLİVANLAR

Türklerin en eski ata sporlarından biri olan güreş hakkında Dede Korkut hikâyelerinde pek çok anlatı
bulunmaktadır. Güreş, Türk kültüründe kendini kanıtlama, savunma, gücünü gösterme ve hayatın
zorluklarıyla mücadelede bir eğitim aracı olarak görülmüştür. Bu nedenle Türk çocuğuna küçük yaşlardan
itibaren güreş eğitimi verilmiştir. Pehlivanlığı daima baş tacı yapan Türkler; bayram, düğün ve cenaze
törenlerinde güreş müsabakaları düzenlemişlerdir. 6

Selçuklular döneminde güreş, askeri eğitimlerde uygulanmıştır. Türkiye Selçuklu Devleti’nin başkenti
Konya’da “Güreşçiler mahallesi ve güreş tekkesi” bulunmaktadır. Osmanlı zamanında da güreş, daima aktif
olarak yapılmıştır. Fatih Sultan Mehmet döneminde İstanbul ve Edirne’de güreş tekkeleri inşa edilmiş
ve her tekkede 300 civarı pehlivan eğitim görmüştür. Sultan 4. Murad ve Sultan Abdülaziz’in çok iyi Kocaali, güreş sporunda çok iyi bir konumdaydı. Beyler Köyü’nden Harun, Yalpankaya’dan 1970’ler
pehlivan oldukları bilinmektedir. Padişahlar, Kırkpınar’da başarılı olan pehlivanları sarayda himaye ederek Keleşoğlu, Kocaali’den Hacı Mehmet Mut, Koca İsmail Kalfa ve İbrahim Sür yetenekli
çalışmalarını sürdürmelerini sağlamışlardır. 7 pehlivanlardandı. Bunlar aynı zamanda her yıl Edirne Kırkpınar güreşlerine de

katılıyorlardı. Osman Emecan
Günümüzde bütün Türkiye’de olduğu gibi Kocaali’de de köklü bir güreş kültürü bulunmaktadır. Kocaali’de Sakarya Güreş
tespit edilen en eski spor, güreştir. Kocaali ve Bolazar’da (Gümüşoluk) 1930’lu yıllarda güreş ve yağlı Bayramlarda da güreşler yapılırdı. Güreşlere, çevre köylerdeki güreşçiler davet edildiği gibi Şampiyonasında.
güreşlerin düzenlendiği bilinmektedir. Günümüzde Kocaali Kaymakamlığı ve Kocaali İmam Hatip Lisesi’nin Kırkpınar’da altın kemer kazanmış pehlivanlar da katılıyordu. 1960-1975 yılları arasında
bulunduğu konumda 1960’lı yıllara kadar güreş ve yağlı güreşler tutulmuştur. Kırkpınar yağlı güreş şampiyonlarından altın kemer sahibi İzmirli Kara Ali, Arap Mustafa kocaali
ve Ordulu Mustafa gibi meşhur pehlivanlar Kocaali’de pek çok kez güreş müsabakalarına belediyesi
1930’lu ve 1940’lı yıllarda hıdrellezler festival havasında geçiyordu. İhtiyar, genç, kadın ve çocuklar hep katıldılar. Fotoğraf
Arşivi
birlikte toplanıyor; davul ve zurnalar eşliğinde pehlivanlar tarafından tutulan güreşleri izliyorlardı.
Kazanlarda bulgur pilavı ve keşkek gibi geleneksel yemekler pişerken cazgırların birbirinden güzel manileri 1978 yılında Doğanspor kurulana kadar Kocaali’de güreşlerin yapıldığı mekânlardan biri
eşliğinde güreş ve yağlı güreşler yapılıyordu. de Sezai Samrıoğlu’nun harmanı idi. Osman Emecan ve Ömer Emecan kardeşler, güreş
sporunda gençlere örnek olup, Kocaali’de bu sporun gelişimine katkı sağlamışlardır.
6 Süleyman Şahin, “Sosyal Değişme Sürecinde Türkiye’de Güreş Sporunun Toplumsal Dinamikleri”, Yayınlanmamış Doktora Tezi,
Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2006, s. 49. Hürriyet İlkokulu’nun alt katında, Belediye Konağı’nın üst katında ve sonraki yıllarda ilçe
7 Şahin, “Sosyal Değişme Sürecinde”, s. 50-51. kütüphanesi olarak kullanılan bina gençlerin güreş sporunu icra ettiği diğer mekânlardır.

252 GE Ç M İ Ş T EN G ÜNÜ M ÜZE spor tarihiY L E K O CAAL İ 253