Page 308 - Tarihi ve Kültürel Mirasıyla Kocaali E-Kitap

Avrupa ve Afrika’nın Atlantik Okyanusu’na açılan kuzey sa- Türkiye’den sökülüp yurtdışına ihraç edilmesi yasaktır. Gele-
hillerinden başlayarak Akdeniz havzasına ve Afrika sahille- cekte süs bitkisi olarak kullanılabilme potansiyeline sahiptir
rine, oradan da tropikal Asya’ya kadar birçok ülkede doğal ancak doğal ortamından başka yerde yetişmesi çok zordur.
olarak yetişen bir cinstir. 412 İçerdiği yüksek kimyasallar sayesinde endüstriyel olarak
değerlendirilme olanağı bulunmaktadır. Bu nedenle Kum
Kum Zambağı, soğanla üreyen bitkilerden biridir. Sadece Zambağı’nın doğal ortamında muhafaza edilmesi ve gelece-
denize yakın kumullarda yetişir. Gövdesi ve yaprakları yeşil ğe taşınması hayati önem arz etmektedir. 414
olup bembeyaz çiçek açarlar. Bu muhteşem çiçeklerin inanıl-
maz harika bir kokusu vardır. Güzel görüntüleriyle sahilleri Kum zambakları her yıl temmuz ve ağustos aylarında Koca-
renklendirirler. Kökleri toprağın altında çok derinlere ulaş- ali’nin 14 kilometrelik uzun ve geniş sahillerini gelincikler
maktadır. Bu nedenle saksıda yetiştirmek imkânsız gibidir. gibi süslemektedir. Bembeyaz görünümü ve mis gibi koku-
Kışın uykuda olup yazın tomurcuk açarlar. Suya en az ihtiyaç suyla kendine hayran bırakan Kum Kum Zambakları, fotoğ-
duyan bitkilerden biridir. Zambaklar güneş bitkisidir. Güneş raf sanatçıları ve doğaseverlerin ilgisini çekmektedir. Bu bit-
olmadan yapamazlar. Yanı başında bulunan devedikenleri kiyi korumak için Kocaali Belediyesi somut adımlar atmıştır.
ona yaklaşmayı ve dokunmayı zorlaştırmaktadır. Her ikisi Yetkililer, bilgilendirme çalışmalarının olumlu sonuçlar
doğal ortamda birbirine entegre olmuş bitkilerdir. Kansere verdiğini, son yıllarda zambakların sayısında yüzde 35 artış
iyi geldiği yönünde yanlış ve tehlikeli bir inanış bulunmakta- olduğunu gözlemlediklerini ifade etmektedirler. Belediye
dır. Bazı kimyasalları yüksek oranda ürettiği için aynı zaman- ekipleri, plaj olarak kullanılan bazı alanlardaki zambakların,
da zehirli bir bitkidir. Ekonomik bir değeri yoktur. mevsiminde sökülerek sahilde daha uygun yerlere dikildiğini
ve gayet olumlu sonuçlar verdiğini söylemektedirler.
Bir zamanlar Türkiye kumsallarında sıkça rastlanan bitki-
lerden biri olan kum zambağı günümüzde nesli tükenmekte Kocaali Merkez Plajı’nın olduğu yerde 2019 yılında dikilen
olan bitkiler arasında bulunmaktadır. Türkiye’deki bazı Be- Kum Zambaklarının 2021 yılında açması büyük sevinç ya-
lediyeler, Sivil Toplum Kuruluşları ve Dünya Doğa Koruma ratmıştır. Merkez plaja dikilen ve sayısı her geçen gün artan
Birliği tarafından koruma altına alınmıştır. Ancak koruma zambaklar sayesinde bu güzel kokulu bitkilerin merkezî yer-
yöntemleri oldukça yetersizdir. Kıyı kentlerinde ve sahil- lerde de korunabildiğini gösteren Kocaali Belediyesi, yerli
lerde turizm sektörünün her geçen gün gelişmesi, nüfusun ve yabancı fark etmeksizin gelen bütün ziyaretçilere Kum
artmasıyla yapılaşmanın fazlalaşması, plajların artması, hobi Zambaklarının önemi hakkında bilgilendirme ve tanıtım ça-
veya ticari amaçlarla sökülmesi kum zambaklarının yaşam ve lışmaları yürütmektedir. Pek çok sahil beldesinde Kum Zam-
yayılma alanlarını tehdit etmektedir. Zambaklar asla koparıl- baklarının yok olmasına seyirci kalınması karşısında Kocaa-
mamalıdır. Soğan bitkisi oldukları için kökünden koparıldı- li’nin böyle bir adım atması bitki popülasyonu açısından son
ğı takdirde orada bir daha zambak yetişmeyecektir. 413 derece önemlidir.

412 Cevdet Gümüş, “Kum Zambağı (Pancratium Maritimum L.) Bitkisinde Yapılan Araştırmalar Üzerinde Bir İnceleme”, Türk Tarım-Gıda Bilim ve Tek-
noloji Dergisi, 5 (13), 2017, s. 89-90.
413 Elif Kanmaz, “Kum Zambağı (Pancratium Maritimuml)’nın In Vivo ve In Vıtro Koşullarda Tohumla Üretimi Üzerine Bir Çalışma”, Adnan Menderes
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın 2013, s. 5.
414 Gümüş, “Kum Zambağı”, s. 91.

306 TARİHÎ VE K ÜLT ÜRE L MİR ASIY L A K O CAAL İ