Page 86 - Tarihi ve Kültürel Mirasıyla Kocaali E-Kitap

Köy merkezindeki George kilisesinin hemen karşısında kes- Çakmaklı
tane ağacından inşa edilmiş ahşap bir okul vardı. Köydeki
hemen herkes okula gidiyordu. Okulun 1909 yılında 50 öğ- Çam Dağı’nın kuzey yamacına kurulu olan Çakmaklı, Koca-
rencisi bulunuyordu. Madende çalışmak üzere gelen işçiler ali merkezine 18 km mesafede bulunmaktadır. 442 rakımıyla
sayesinde köyün nüfusu giderek artıyordu. 1901 yılında 30 Kocaali’nin en yüksek köylerinden biridir. Kestane ağaçları,
ailenin yaşadığı Kestanepınarı’nda 1905’te 88 aile, 1907’de 90 kestanesi ve kestane balı meşhurdur. Toprakları çok verim-
aile yaşıyordu. 1881 yılında Ordu’dan Kestanepınarı’na gelen lidir.
Pontus Rumları Haziran 1920’de Adapazarı’na göç ettiler.
Trenle Yunanistan’a göçen Rumlar 1921’de geçici olarak Selâ- 19. yüzyılın ikinci yarısında bakır, kurşun ve çinko yatakları-
nik’te Türklerin tahliye edildiği bölgelere yerleştirildiler. nın bulunmasından sonra maden ocağında çalışan işçilerin
yerleşmesiyle birlikte küçük küçük kurulmaya başladı. Çak-
Şerbetpınarı (Çobanyatağı) maklı Maden Ocağı, 1888 yılında kurulan Karasu Osmanlı

Madenleri Anonim Şirketi’ne bağlandı. Çıkarılan cevherler
Osmanlı döneminde 30 hanelik bir Rum köyü olarak kar- at, eşek, öküz ve manda (dombay) arabalarıyla Kirazlı üze-
şımıza çıkan Çobanyatağı, 1901’den önce Kestanepınarı ile rinden Karasu Osmanlı Madenleri Anonim Şirketi’nin mer-
birlikte teşkilatlandırılmıştı. Her iki köyde zengin bakır, kezine getirilirdi. Karasu Deresi’nin üzerinde iki vadi ara-
kurşun ve çinko yataklarının bulunmasından sonra nüfusta sında kurulan fabrikada topraktan arıtılan cevher dere boyu
artış meydana geldi. Aralarındaki mesafenin bir buçuk saat Kuyumculu’ya kadar getirilir, Çamköprü’den karşıya geçiri-
olması sebebiyle Karasu nahiyesi tarafından iki ayrı köy ola- lerek Karasu Köyü’ndeki Haralambo İskelesi’nden gemilere
rak teşkilatlandırılması için Adapazarı kaymakamlığına ve bindirilirdi. 42
akabinde İzmid sancağına başvuru yapıldı. Olumlu dönüt
üzerine 1901 yılında Çobanyatağı, Kestanepınarı’ndan ayrı 1923 yılında Karasu Osmanlı Madenleri Anonim Şirke-
bir köy olarak teşekkül etti. tini’nin iflâsı ve tamamen kapanması üzerine Çakmaklı
Maden Ocağı da kapatıldı. Cumhuriyet döneminde bazı
Bir zamanlar yaylaları ve çobanlarıyla meşhur olan Çoban- şirketler Çakmaklı Maden Ocağı’nı işlettiyse de devamlılık
yatağı’nda civar köylerin bütün çobanları hayvanlarını yayı- gelmedi. İlk olarak maden ocağında çalışan işçilerin yerleş-
yordu. Meşhur Karasu Deresi köyün yanı başından akmak- tiği bir mekân olan Çakmaklı, Cumhuriyet’in ilk yıllarında
41
tadır. Yılın belli zamanlarında uzun müddet burada kalan dikilmeye başlanan fındık sayesinde Doğu Karadeniz’den
çobanlar sayvanlarda kalıyorlardı. Çobanların mekânı oldu- hızla göç almaya başladı. Göçlerin çoğu Hemşin bölgesinden
ğu için buraya Çobanyatağı adı verilmiştir. Çobanyatağı’nda gerçekleşti. Zaman geçtikçe madencilik, yerini fındık tarımı
1900 tarihinden itibaren maden cevheri çıkarılmaya başlan- ve hayvancılığa bıraktı. Odunculuk da önemli mesleklerden
dı. Ordu yöresinden Pontus Rumları madende çalışmak için biriydi.
köye göç ettiler. Beraberinde Türkler de gelmeye başladılar.
1921 yılında Rumların tahliye edilmesinden sonra köye Türk Çakmaklı nüfusunun büyük bölümü, günümüzde Kocaali ve
nüfus iskân edildi. Çobanyatağı’nın ismi Cumhuriyet döne- Adapazarı’nda yaşamaktadır. Köy halkı bayramlarda ve fın-
minde Şerbetpınarı olarak değiştirildi. Günümüzde köyün dık zamanı köyüne gelerek geleneklerini muhafaza etmeye
en önemli geçim kaynağı fındık tarımı ve hayvancılıktır. çalışmaktadırlar.

41 Karasu Deresi’nin adı günümüzde halk arasında Maden Deresi şeklinde değişime uğramıştır. Geçmişten günümüze dek resmiyette Karasu Deresi’dir.
42 BOA, İ.OM. 1316/M-14-2.

84 TARİHÎ VE K ÜLT ÜRE L MİR ASIY L A K O CAAL İ