Page 183 - Tarihi ve Kültürel Mirasıyla Kocaali E-Kitap

En kalabalık erkek nüfusa sahip Kocaali, Karasu’nun toplam Lâhna’da 2 numaralı hanede yaşayan 30 yaşındaki Demirci
nüfusunun %16,68’ini oluşturmaktadır. 1841 nüfus sayı- Hasan, iki oğlu ve üç kardeşiyle birlikte en kalabalık Kıptî
207
mında hane sayıları da kaydedilmiştir. Hane sayısı en yük- ailesidir. Milan’da 6 numaralı hanede yaşayan 6 yaşındaki
sek olan köy 211 haneye sahip Darıçayırı Karyesi’dir. Toplam Hasan tek başına yalnız olarak hayatını sürdürmekte, Kıptî-
nüfusun %16,67’sini oluşturmaktadır. İkinci sırada 98 hane- ler arasındaki en az nüfuslu hanedir. Kocaali, Lâhae, Bolazar
ye sahip Kocaali Karyesi gelmektedir. En kalabalık hane, 15 ve Milan’da Filibe ve Yanya’dan gelen göçmenler de yaşamak-
numaralı evde oturan 36 yaşındaki Çiftçi Feyzullah’tır. İkisi tadır. 212
üvey olmak üzere beş çocuğuyla birlikte yaşamını sürdürmek-
tedir. 54 numaralı hanede oturan Mehmed Bey, 47 yaşında Kocaali’de en fazla kullanılan isimler Mehmed, Hasan ve
ve beş çocuğuyla birlikte aynı evde yaşamaktadır. Ormanda Mustafa’dır. 46 kişinin adı Mehmed, 35 kişinin adı Hasan,
baltacılık ve bahçevanlık yaparak geçimini sağlamaktadır. 90 27 kişinin adı Mustafa olarak kayıtlara geçmiştir. Lâhna’da
numaralı hanede yaşayan 65 yaşındaki Mehmed Bey de beş 35 kişinin adı Mehmed, Bolazar’da ise 20 kişinin adı Mustafa
çocuğuyla birlikte aynı evde yaşamaktadır. Çiftçilik ve aşçı- olarak kayıtlara geçmiştir. Bolazar’da Abdülhamid ve Müs-
lık yaparak geçimini sağlamaktadır. Kocaali’deki 26 hanede lim, Kocaali’de Cafer, Lâhna’da Eyüp ve Recep, Milan’da ise
sadece 1’er kişi kaydedilmiştir. 208 Şükrü isimleri sadece birer kişide bulunmaktadır. Kocaali,
Lâhna, Bolazar ve Milan’da yaşayan Kıptîler arasında Zühdü
Bir hanede kaç kişinin yaşadığı tartışmalı bir konudur. ismi sadece bir kişide bulunmaktadır. Filibe ve Yanya’dan ge-
Farsça’dan Türkçe’ye geçen hane kelimesi “ev, bina, ikamet- lenlerin isimleri incelendiğinde Hristo, Kosti, Manol, Niko,
gâh, aile” gibi anlamlarda kullanılmaktadır. Hanede yaşayan Nikoli ve Yuvan gibi isimlerin kullanıldığı görülmektedir.
insan sayısı bölgeden bölgeye değişim gösterebilmektedir. Bu Baba isimleri incelendiğinde ise Kocaali’de 29 kişide Meh-
konuda farklı görüşler olsa da tarihçilerin geneli bir hanede med, Bolazar’da 10 kişide Mehmed, Lâhna’da 8 kişide Mus-
ortalama 4-5 bireyin yaşadığını kabul etmektedir. Bu bilgi- tafa ismine rastlanmıştır. Kocaali’de 10, Lâhna’da 8 kişide
209
lerden hareketle, sadece erkek nüfusun kaydedildiği 1841 nü- Kocaali ile tarihi bağları olduğu düşünülen Ali ismi tespit
fus sayımına göre 98 hane bulunan Kocaali’de hane başı orta- edilmiştir. 213
lama 4-5 bireyin yaşadığı varsayılacak olursa ortalama 390 ile
490 kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir. 82 hanede 169 er- Türk kültüründe lakap ve unvanlar çok önemli bir yere sa-
kek birey kaydedilen Lâhna’da ortalama 330 ile 410 arasında, hiptir. Lakaplar kişinin fiziki, ruhsal, sosyolojik, soy ve mes-
69 hanede 158 erkek birey kaydedilen Bolazar’da ortalama leki olarak karakteristik özelliklerinden hareketle sosyal ha-
270 ile 340, 58 hanede 102 erkek birey kaydedilen Milan’da yattaki yerini ayırt etmeyi kolaylaştıran bir unsurdur. Lakap,
ise ortalama 230 ile 290 nüfusun yaşadığı varsayılmaktadır. bir kişinin tanınmasında kolaylaştırıcı bir etkendir. Lakaplar
210
Lâhna ve Milan’da Kıptîler de yaşamaktadır. Halk arasında aynı zamanda kişinin yaşadığı zaman ve mekân hakkında
Çingene olarak bilinen Hint kökenli bu topluluklar Osman- da bilgi verir. Kayıtlara göre Kocaali’de en çok kullanılan
lı döneminde Kıptî olarak adlandırılmışlardır. Göçebe, yarı lakaplar Alicik, Koca, Çobanoğlu, Hacı, Ağa, Bey, Akbalta,
göçebe ve yerleşik olarak yaşayan bu halkın Mısır’dan geldiği Deligöz, Akgöz, Pehlivan, Çimenci, Aşçı, Topalcı, Busat,
214
kabulünden yola çıkılarak Kıptî ismi verilmiştir. Tosun, Arabacı, Civelek, Dâi, Deli, Efendi, Kara, Sarı, Kalfa,
211

207 Aysun Sarıbey Haykıran, Uğur Avcı, “1841 Nüfus Sayımında”, s. 521.
208 Aysun Sarıbey Haykıran, Uğur Avcı, “1841 Nüfus Sayımında”, s. 522.
209 Nejat Göyünç, “Hâne”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 15, İstanbul 1997, s. 552-553.
210 Aysun Sarıbey Haykıran, Uğur Avcı, “1841 Nüfus Sayımında”, s. 522-523.
211 Süleyman Faruk Göncüoğlu, Şükriye Pınar Yavuztürk, “Sulukule ve Çingeneleri”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, S. 23, 2009, s. 108-109.
212 Aysun Sarıbey Haykıran, Uğur Avcı, “1841 Nüfus Sayımında”, s. 522.
213 Aysun Sarıbey Haykıran, Uğur Avcı, “1841 Nüfus Sayımında”, s. 522.
214 Pusat.

GE Ç M İ Ş T EN G ÜNÜ M ÜZE 181