Page 22 - Spor Tarihiyle Kocaali E-KİTAP

TÜRK

TARİHİNDE

SPOR

Üç bin yıllık geçmişiyle dünya tarihinin en köklü milletlerinden biri olan Türkler, Orta Asya’dan başlayarak
İran, Anadolu, Kafkasya, Kırım, Mezopotamya, Mısır ve Balkanlar’a göç ettiler. Binlerce yıl Göçer-Evli bir
yaşam süren Türkler, batıya göçünce zamanla yerleşik yaşama adım attılar ve gittikleri yerde güçlü devletler
kurdular. Ayrıca İslamiyeti de kabul eden Türkler, İslam dininin sancaktarlığını yaptılar. Türkler, İpek ve
Baharat Yollarını yüzyıllar boyunca denetim altında tutarak Doğu ve Batı medeniyetleri arasında köprü
vazifesi gördüler. Böylece oldukça çeşitli, zengin bir kültür mirasına sahip oldular.

Türk kültür mirasının vazgeçilmezlerinden biri atlardır. Türkler atı, çok erken dönemlerden itibaren
evcilleştirerek, etkin şekilde kullandılar. Böylece at biniciliğinde yetenekli bir millet haline geldiler. Demir
madeni de erken dönemlerden itibaren kullanıldı. Bu durum kılıç, kalkan, ok, miğfer, gürz, balta gibi savaş
aletlerinin gelişmesini sağladı. Orta Asya’da kurganlardan çıkarılan at iskeletleri ve savaş aletleri; Türklerde
at besleme, atlı spor, atlı savaş, atlı araba, kılıç kullanma, ok atıcılığı ve cirit atma gibi kültürel özelliklerin çok
erken dönemlerde oluştuğuna ve geliştiğine işaret etmektedir. 1

Bütün bunlar aynı zamanda muharebelere hazırlanmak ve bazen de eğlenmek için Türkler arasında severek
yapılan bir sportif faaliyetti. Bir kısmı atlı olan ve doğudan batıya geniş bir coğrafyada yapılan ve izlenen bazı
sporlar hayatın ayrılmaz bir parçasıydı. Zamanın insanları her gün spor yapıyordu. Avcılık, daima hayatın
içindeydi. Sürek avı hem ihtiyaç, hem yetenek geliştiren bir talim hem de vücudun dinç kalmasını sağlayan
bir spor idi. Adeta bir savaş manevrasını andıran sürek avına binlerce kişi katılıyor, kazananlara ödüller
veriliyordu. Türk kültür tarihinde Gökbörü, Kızbörü, Beyge ve Çöğen/Çevgen ünlü spor oyunlarından
bazılarıdır.

Güreş, okçuluk, kılıç kullanma, gürz sallama, mızrak atma ve at binme çocuklara küçük yaşlardan itibaren
öğretiliyordu. Bu sporlar sayesinde her bireyin cesaretli, atılgan, güçlü bir er veya alp olması sağlanıyordu.
1200’ler Atıcılık talimi yapan okçuları İSLAM ANSİKLOPEDİSİ,
1 İlhami Durmuş, “Türk Kültür Çevresinde At”, Asya Araştırmaları Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, S. 1, C. 5, 2021, s. 1-2. tasvir eden bir minyatür. TDV ARŞİVİ

20 GE Ç M İ Ş T EN G ÜNÜ M ÜZE spor tarihiY L E K O CAAL İ 21