Page 257 - Tarihi ve Kültürel Mirasıyla Kocaali E-Kitap
P. 257
Halil Bey bu sırada boş durmuyor Kocaali çevresindeki Ku-
yumculu, Kirazlı, Söngün, Karapelit, Bolazar, Lâhna, Milan,
Caferiye, Bezirgân gibi köyleri ziyaret ediyor, halkın sorun
ve sıkıntılarını dinliyordu. Halkın çoğunluğu Rum çeteci
Vangelos, İstavri, Pavli ve İpsiz Recep’ten şikâyetini dile geti-
riyordu. Bölge halkı, Kuvâ-yı Milliye adına sık sık zorla para
toplayan Abaza ve Çerkes çetelerinden de şikâyetçi idi. Halil
Bey, Kocaali temasları sırasında elde ettiği verileri TBMM’ye
bildirdiği telgrafında:
“Kocaali havalisindeki milli müfrezelerin suç işledikleri doğ-
rudur. Yerli halkın hemen hemen yarısı haraç vermediği için
evinden, barkından sürgün edilmiştir. Haraç vermek isteme-
yenlere türlü zulümler yapılmıştır. Lâhna Karyesi’nde oturan
bir şahsa yeteri kadar para vermediği için akla hayale ters ge-
len işkenceler yapılmış, başına kızgın sacayak geçirilmiştir. Ki-
razlı, Karapelit, Koğukpelit, Kestanepınarı, Kaşbaşı, Akpınar
gibi tahliye edilen bazı köyler baştan aşağı yağmalanmış, eşya-
lara el konulmuş, zahire ürünler toplanıp götürülmüştür. Açık
açık suç işleyen bu örgüt, en nihayetinde Akçaşehir Gümrüğü
hadisesine imza atmıştır. Suç işleyen başka örgütler de bulun-
maktadır. Fakat fenalıkların en ziyadesi İpsiz Recep müfrezesi
tarafından tertip edilmiştir.” demiştir. Kocaali’de iyi bir araş-
tırma yürüten Halil Bey, bütün suç unsurlarını tespit etmiş,
özellikle de İpsiz Recep’i tehdit unsuru olarak görmüştür. 381
▼
Bolu Mutasarrıfı Halil Türkmen Bey Halil Bey’in Kocaali temasları bölge için hayati öneme sahip-
1883-1943 tir. Çünkü Karasu ve Kocaali’de TBMM’nin gavur olduğu
yönünde asılsız haberler yayılıyordu.
Halil Bey ve Rüştü Bey Kocaali’yi terk etmiyor, her gün İn- Halil Bey bu olumsuz düşünceleri kırmak için halkı Cuma
cirli’ye ulak gönderiyor ısrarla Recep’i yanına çağırıyordu. namazında Kocaali Merkez Camii’nde topladı. Hutbede
Halil Bey ile İpsiz Recep arasındaki muhaberat devam ettiği vatanın içinde bulunduğu zor durumu anlattı. Ankara’da
sırada 7 Aralık 1920 günü Kocaali Telgrafhanesi’ne Ankara TBMM’nin Türk milletinin birlik ve bağımsızlığı için var
Dâhiliye Vekili Adnan Bey’den bir mektup geldi. Adnan Bey, gücüyle çalıştığını anlattı. Halkın sorularını yanıtladı. Ar-
“Bir müddet için İpsiz Receb’in takibinden ferâgat buyrulma- dından Cuma namazını bizzat kendisi kıldırdı. Kocaali çev-
sını rica ederim.” diyordu. İpsiz Recep, yanı başına kadar ge- resindeki köylerde de aynısını uyguladı. Kocaali halkı Halil
lerek ısrarla görüşme talebinde bulunan Halil Bey’in emrini Bey sayesinde TBMM’ye karşı kendini daha yakın hissetme-
yerine getirmediği gibi onu Ankara’ya şikâyet etmeye devam ye başladı. 382
ediyordu. 380
381 Günay Çağlar, Bolu Mutasarrıfı Halil Türkmen, s. 128.
380 Günay Çağlar, Bolu Mutasarrıfı Halil Türkmen, s. 127. 382 Enver Konukçu, “Milli Mücadelede Akçaşehiri-i Bolu ve Karasu”, s. 18.
GE Ç M İ Ş T EN G ÜNÜ M ÜZE 255