Page 206 - Tarihi ve Kültürel Mirasıyla Kocaali E-Kitap

Kocaali ve Karasu’nun Adapazarı’na seçilen iki Müslüman ve iki Gayrimüslim üyenin imzasıyla
Bağlanma Talebi (1898) Dâhiliye Nezareti’ne bir arzuhal yazıldı. 276

Arzuhalde, Adapazarı’na bağlanma talebiyle ilgili olarak
1871 yılında hayata geçirilen Vilayet Nizamnanesi ile kaza daha evvel 24 Aralık 1897 ve 24 Mart 1898 tarihinde iki kıta
statüsünden nahiye statüsüne alınan Karasu, idarî açıdan telgraf çekildiği ancak yetkili mercilerin cevap verme tenez-
Kocaeli Sancağı’nın Kandıra Kazası’na bağlandı. 19. yüzyı- zülünde bulunmadığı vurgulandı. Kandıra ve İzmid Muta-
lın sonlarına doğru binlerce yıllık tarihi geçmişe sahip olan sarrıflığından bir cevap gelmediği için bu kez bir üst makam
liman şehri Kandıra eski şaşalı zamanlarından yavaş yavaş olan Dâhiliye Nezareti’ne arzuhalde bulunulduğu ifade
uzaklaşıyor, güneyde Ada Bazar şehri tarım, ticaret ve en- edildi. İncirli Telgrafhanesi’nden çekilen dilekçe, “Talebimi-
düstrinin merkezi olma yolunda hızla ilerliyordu.
zin değerlendirilmesini serâfer Padişah nâmına umûmiyetle
93 Harbi’nden sonra Müslüman Türklerin anavatanı olan lütuf ve merhametlerine dehâlet eyleriz fermân.” şeklinde son
Balkanlar ve Kafkasya’nın Ruslar tarafından işgal edilmesi buldu. 277
sonucunda zulme ve soykırıma uğrayan muhacirlerin Ada- Topçuoğlu Hadım Mustafa’nın
pazarı ve çevresine yerleştirilmesi, ilk başlarda her ne ka- Kocaali’ye Silah Çıkarması (1901)
dar sefalete yol açmış olsa da sonraları bölgeye ekonomik
canlılık getirmişti. Adapazarı ve Kocaali’nin nüfusu, aldığı Kocaali ve Karasu’nun İstanbul’a yakın bir konumda sahil
göçlerle her geçen gün artıyordu. Bu durum en başta pek bandında bulunması, Adapazarı ve Hendek gibi merkezlere
çok sıkıntıyı beraberinde getirse de zaman geçtikçe böl- uzak olması bu bölgeyi zaman zaman eşkıyaların ve suçlula-
genin ticari kabiliyetinin artmasına da imkân sağlıyordu. rın sığınma yeri haline gelmesine sebep olmuştur. 18. ve 19.
Kandıra ise her geçen gün kan kaybediyor, eski günlerinden yüzyıllarda Kocaali ve Karasu’da ortaya çıkan güçlü âyanla-
hızla uzaklaşıyordu. Kocaali ve Karasu halkı her türlü tica- rın işledikleri suçlar, eşkıyaların sık sık bölgede aktif olması
ri ilişkisini Kandıra yerine Adapazarı ile yürütmeyi tercih ve kuzeyden gelen Moskof tehdidi bölgenin ne denli ha-
278
ediyordu. reketli olduğunu göstermektedir.

Karasu Nahiyesi İdare Meclisi’nde bu konuyla alakalı bir 1901 tarihinde aslen Karasulu bir denizci olan Topçuoğlu
komisyon kuruldu. İncirli’den Hacı Kıstı Efendi ve Koca- Hadım Mustafa, yanında Rizeli Rıza Reis ve birkaç ada-
279
ali’den Abdullah Efendi meclis tarafından komisyon vekili mıyla Kefken Limanı’na çıkarması gereken 45-50 adet tüfeği
olarak görevlendirildiler. Komisyon, tasarıyı oluşturup na- Kocaali, Kuyumculu, Karasu ve İncirli iskelelerine çıkardı.
hiye meclisine sundu. Yapılan görüşmeler neticesinde Ka- Silahları kendi işbirlikçilerine teslim etti ve ortadan kay-
rasu’nun artık Kandıra’ya bağlı kalmasının bir anlam ifade boldu. Topçuoğlu Hadım Mustafa Karadeniz’de korsanlık
etmediği, Kandıra’nın çok uzak olduğu, daha yakın olan faaliyetlerinde bulunuyor, silah kaçakçılığı yapıyordu. Silah-
Adapazarı’na bağlanılması gerektiği tasarısı oy birliğiyle ların kendisine teslim edilmediğini fark eden Kefken Liman
kabul edildi. Böylece 13 Ekim 1898 tarihinde saat 11:00’de Reisi Mustafa Efendi bir mektup yazarak olan biteni der-
nahiye müdürü, muhasebe müdürü, tahrirat müdürü, müf- saadete bildirdi. Topçuoğlu’nu yakalamak için Kocaali ve
tü, Gayrimüslimlerin ruhânî temsilcileri ile halk tarafından Karasu’ya müfettişler gönderildi. 280

276 BOA, DH.TMIK.S. 19/72.
277 BOA, DH.TMIK.S. 20/32.
278 Osmanlı döneminde Ukrayna’ya Rus, Rusya’ya ise Moskof denmiştir.
279 Topçuoğlu ailesi Karasu Köyü’nde (K. Karasu) “Topçu” soyadı ile yaşamlarına devam etmektedirler. Kocaali ve Karasu’da “Topçu Mevkii” adında yerler
bulunmaktadır.
280 BOA, DH.ŞRF. 248/148.

204 TARİHÎ VE K ÜLT ÜRE L MİR ASIY L A K O CAAL İ