Page 326 - Tarihi ve Kültürel Mirasıyla Kocaali E-Kitap

21 Ağustos 1900 tarihinde madencilik sektörünün önemli isimlerinden Galatalı Mustafa Fazıl
Bey ile Erkan-ı Harbiye Miralayı Süreyya Bey’in Kocaali madenlerindeki hisseleri, yeni kuru-
lan Karasu Madenleri Anomin Şirketi’ne devrolundu. Devir işlemi Damat Mehmet Paşa’nın
imzasıyla yapıldığı için anlaşmazlıktan dolayı taraflar Küçükçekmece Bidayet Mahkemesi’ne
tecelli etti. Mahkeme bu müdahaleyi men ederek Mustafa Fazıl Bey ile Süreyya Bey’i haklı
buldu. Madende Damat Mehmed Paşa’nın da hisseleri bulunuyordu. Maden iflas ettiği için
424
mahkeme tarafından haczedildi. 425

Nisan-Mayıs 1903 tarihinde simli kurşun ve çinko madenlerinin bazı hisseleri 99 yıl
müddetle Hacı Hüseyin Paşa, Abdülfettah Efendi, İhsan Efendi, Osmanlı Ermeni
tebaasından Ohannes Çıracıyan, Aran Hallaçyan ve Rum tebaadan Artin Kara-
manyan Efendilere ihale edildi. Bu şahıslar Sultan II. Abdülhamid tarafından
1895 yılında kimsesizler için kurulan bir hayır kurumu olan Darülaceze’ye her
100 kuruştan 5 kuruşu bağış yapacaklardı. Böylece yoksullar ve kimsesizler
için kurulan Darülaceze hayır faaliyetlerine devam edebilecekti.
426
Ocak 1904 tarihine gelindiğinde Orman Maadin ve Ziraat Neza-
reti’nin yaptığı araştırmada hissedarların bu kurala uymadıkla-
rı belirlendi. Hissedarlar ise, Darülaceze’ye ödeme yaptıklarını
ifade ettiler. Bunun üzerine hem Darülaceze’den hem de maden
hissedarlarından hangi kuruma ne kadar ücret ödendiği hakkın-
da ayrıntılı bir rapor istendi. 427

Kirazlı, Süngüt, Aktaş, Karapelit, Kestanepınarı, Çakmaklı, Çam
Dağı, Çobanyatağı, Bolazar, Sarıcalar, Kurudere, Kurtlugöl ,
428
Yassıgeçit başta olmak üzere Kocaali ve Karasu’nun daha pek
çok köyünde açılan maden ocakları 1898 tarihinden itibaren
yerli, yabancı farklı kişilere ihale edilmeye başlandı. Maden
ocaklarının tek bir şirketin çatısı altında faaliyet göstermesi
amacıyla 20 Mayıs 1900 tarihinde İstanbul’da Fransız ser-
mayesi ile Karasu Madenleri Osmanlı Anonim Şirketi
kuruldu. Şirketin Fransızca ismi “Societe Anonyme
Ottomane Des Mines Karasou” idi.

424 BOA, DH.MKT. 23/92/31/1/1.
425 BOA, DH.MKT. 240/41.
426 BOA, DH.MKT. 710/34.
427 BOA, DH.MKT. 806/39.
428 Kurtlugöl, Çam Dağı’nın için-
de bulunmaktadır. Günümüz-
de Sazlı Göl olarak adlandı-
rılmaktadır. Suyu büyük
oranda kurmuştur.

324 TARİHÎ VE K ÜLT ÜRE L MİR ASIY L A K O CAAL İ