Page 110 - Tarihi ve Kültürel Mirasıyla Kocaali E-Kitap

▼ Kozluk (Fahriye)
Kozluk’a Yerleştirilen
Batum Muhacirlerinin
Teşkil Ettikleri Köye 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı’da Kafkasya Müslümanları Osmanlı Devleti saflarında yer aldılar. Türkler,
Fahriye İsminin Çerkesler, Çeçenler, Abazalar, Dağıstanlılar, Ahıskalılar ve Acara bölgesinde yaşayan Müslüman Gürcü-
Verilmesi
1904 ler açık ve net olarak Osmanlı ordularında görev aldılar. Osmanlı ordularının savaşı kaybetmeleri üzerine
bütün Kafkasya Rusların hâkimiyetine girdi. Ruslar, insanlık tarihinin en büyük etnik kıyımlardan birine
imza attılar. Kafkasya’nın Müslüman halkları yüzyıllar boyu yaşadıkları vatanlarını terk etmek zorunda
kaldılar. Rusların bitmek bilmeyen eziyet ve soykırımları neticesinde Kafkasya halkları yerlerinden kaldı-
rıldı. Büyük çoğunluk Osmanlı ülkesine yerleşti. 70

Osmanlı Devleti, Gürcülere kucak açtı. Sultan II. Abdülhamit’in emriyle göçmenleri kayıt altına almak,
ihtiyaçlarını tespit etmek ve nereye iskân edilecekleri konusunu çözmek amacıyla Muhâcirûn Komisyo-
nu kuruldu. Artvin ve Batum halkından bir kısmı deniz yolu ile göç ederken bir kısmı da kara yolu ile
Erzurum ve Bayburt gibi yerlere ulaştı. Tokat, Amasya, Muş gibi başka bölgelere de göçler yapıldı. Deniz
yoluyla göç edenlerin çoğu Karadeniz sahil boyundaki kasabalara yerleştirildiler. Bu göçler tam anla-
71
mıyla bir insanlık dramıdır. Yollarda çekilen her türlü açlık, sefalet, salgın hastalıklar göç edenlerin büyük
çoğunluğunu yok etti. Hastalıklar Anadolu insanına da bulaştı. Uzun süren salgın hastalıklar yaşandı.
Bunun sonucunda pek çok aile, köy, kasaba yok oldu. Bu hastalıktan Kocaali halkı hâlâ bahsetmektedir.
Fahriye, Demiraçma ve Hamidiye köyleri bizzat Gürcüler için kuruldu. II. Meşrutiyet’ten sonra İttihat
ve Terakki’nin politikaları ile Fahriye Kozluk, Hamidiye ise Aziziye şeklinde değiştirildi ve günümüze bu
şekilde intikal etti.

70 Muammer Demirel, “Artvin ve Batum Göçmenleri 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı’ndan Sonra”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat
Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Y. 2009, s. 1123.
71 Muammer Demirel, “Artvin ve Batum Göçmenleri”, s. 1123-1124.

108 TARİHÎ VE K ÜLT ÜRE L MİR ASIY L A K O CAAL İ