Page 115 - Tarihi ve Kültürel Mirasıyla Kocaali E-Kitap

gerçekleştirdiler. Fındık dikiminde Türkler kadar Rumlar da 733 numaralı tapu tahrir defterinde Kocaali karye olarak
görev aldılar. Delisava adlı Rum tebaasına mensup kişi, Ko- geçmektedir. Kocaali’de 1520-1530 yıllarında 127 kişi, 1560
caali iklimine uygun fındığın fidesini üretmeyi başardı. yılında 164 kişi, 1620 yılında ise 185 kişi yaşamaktadır. 1520-
1530 tarihlerinde Kocaali’de Recep Çelebi adında bir kadı
Görele bulunmaktadır. Kadı, yerleşim biriminin merkezinde bu-
lunur. Kocaali-Karasu dâhilindeki köylerin hukuk işlerinin
Geçmişte Yalpankaya’ya bağlı bir mahalle olan Görele, 1999 Kocaali’de meskûn kadı tarafından yürütüldüğü anlaşılmak-
yılında ayrılarak köy statüsüne kavuşmuştur. Sakarya il tadır. 1500 ve 1600’lü yıllarda Kocaali, Karasu’nun merke-
merkezine 87 km, Kocaali ilçesine 20 km uzaklıkta bulun- ziydi. 79
maktadır. Düzce ile sınır olan Görele, Lâhna’nın (Ortaköy)
güneyinde, kuzeye bakan, hafif meyilli bir sırt üzerinde ko- Karasu Kazası’nın merkezinin Kocaali olması ve hemen
numlanmıştır. Doğusunda Melen Çayı, batısında Yalpanka- doğusunda Kadıköy/Kadıköprü adında bir köy bulunması
ya bulunmaktadır. Görele arazisinin tamamına yakını fındık dikkatleri üzerine çekmektedir. Bu tarihlerde Kadıköy Ko-
bahçelerinden oluşmaktadır. Toprağı oldukça verimli olan caali’ye bağlı bir köydür. 18. yüzyılda Kadıköy’den bahsedil-
Görele, bölgenin en fazla fındık üreten köylerinden biridir. memektedir. Tıpkı Kuyumculu yakınındaki Balıklagu gibi
Köy halkı kış aylarında Kocaali, Karasu ve Adapazarı’nda ya- zaman içinde ortadan kalktığı anlaşılmaktadır. 19. yüzyılın
şamakta, yaz aylarında ise köye gelmektedir. sonlarından itibaren Kadıköy, Kocaali’ye bağlı küçük bir
köy olarak yeniden karşımıza çıkmaktadır. Kadıköy/Kadı
Görele, Osmanlı’nın son dönemlerinden itibaren Giresun Köprü, isminden de anlaşılacağı gibi Kocaali’nin kadılık
ve Ordu yöresinden aldığı göçlerle kurulmuştur. Giresun’un merkezi olduğu 16. ve 17. yüzyılda kurulduğu düşünülmek-
Görele Kazası’ndan gelenler daha çok bu köye yerleştikleri tedir.
için adını Görele koymuşlardır.
16. yüzyılın sonunda Karasu ve Ada Kazası bir arada bu-
Görele başta olmak üzere Kocaali’nin diğer bölgelerine lunmaktadır. Kaza dâhilinde “Kadılu” adında bir köy bu-
Giresun ve Ordu yöresinden yapılan göçlerin başlıca se- lunmaktadır. Köyde biri köprücü olmak üzere toplam 104
beplerinden biri, 1888 yılında kurulan Karasu Osmanlı Ma- erkek nüfus yaşamaktadır. Aynı tarihte Kocaali’de 65 erkek
denleri Anonim Şirketi’nde bünyesinde kurulan fabrika ve nüfus tespit edilmiştir.
maden ocaklarıdır. 1890’lardan itibaren maden ocakların-
da çalışmak üzere Doğu Karadeniz’den Rum ve Müslüman Köyde köprücü bulunması bu köyün Kadıköy/Kadıköprü
nüfus gelmiştir. Göçler, Cumhuriyet döneminde de devam olduğunu düşündürse de nüfusunun Kocaali’den fazla ol-
etmiştir. ması buna şüphe düşürmektedir. Prof. Dr. Yücel Öztürk,
Kadılu’nun Kocaali yakınında değil, Çaybaşı taraflarında
Kadıköy bulunabileceğini ifade etmektedir. Sakarya/Erenler’e bağlı
(Kadıköprü, Kadılı) Horozlar köyünün eski adı Kadılı’dır.

Eski adı Kadı Köprü olan Kadıköy, Kocaali’nin Karadeniz Kadıköy, günümüzde Kocaali sahiline yakın turistik yerle-
kıyısında konumlanan köylerinden biridir. Doğusunda Ca- şimlerden biri haline gelmiştir. Denizi ve kumuyla Karade-
feriye, batısında Alandere bulunmaktadır. Kadıköy arazisi niz bölgesinin en güzel sahillerinden birine sahiptir. Sakarya
fazla engebeli değildir. Büyükşehir Belediyesi tarafından 2019 yılında hayata geçiri-
len Kadınlar Plajı, Kadıköy’e değer katmaktadır.

79 Yücel Öztürk, “Osmanlı Tarihinde Ada Kazası”, Ed. Cercis İkiel, Sakarya’nın Beşeri, Fiziki ve İktisâdi Coğrafya Özellikleri, Sakarya Üniversitesi Yayın-
ları, 2018, s. 40-41.

GE Ç M İ Ş T EN G ÜNÜ M ÜZE 113