Page 149 - Tarihi ve Kültürel Mirasıyla Kocaali E-Kitap

akınlar düzenliyor Akçaşehir, Melen Irmağı ve Sakarya Neh- Memlükleri, Türkmen Beylerini arkasına alarak Sultan II.
ri havzalarını yağmalıyordu. Sakarya Nehri’nin batısındaki Mesud’un üzerine yürüdü. Bu sırada Muzafferüddin Yavlak
Bizans kasabaları olan Kerpe, Kefken ve Kandıra da bu yağ- Arslan taraf değiştirerek diğer Türkmen Beyleriyle birlikte
madan nasibini almıştı. 135 hareket etti. İki ordu Gaziantep/Rumkale’de karşı karşıya
geldi. Ağır bir yenildi alan Sultan II. Mesud ve Moğollar Ço-
Bizanslı Tarihçi Gregoras, beylikler dönemine dair verdiği rum/Osmancık’a çekildiler. II. Mesud’u yakalamak için ya-
bilgilerde “Sangarius nehrinden Paflagonya’ya kadar olan pılan baskınlarda Muzafferüddin Yavlak Arslan öldürüldü.
coğrafi bölgenin Amourios oğullarının hâkimiyetinde” oldu- Bütün bu olaylar 1291-1293 tarihleri arasında vuku buldu. 138
ğunu ifade etmektedir. Gregoras, Oğuzca “Emir” manasına
gelen bu kelimeyi “Amourios” şeklinde aktarmıştır. Bizanslı Muzafferüddin Yavlak Arslan’ın, şehzade II. Kılıçarslan tara-
Tarihçi Pachymeres, Amourios’un Muzafferüddin Yavlak fından öldürüldüğü haberi yayıldı. Yavlak Arslan’ın oğulları
Arslan olduğunu, oğullarının da bu lakapla anıldığını be- Nasıreddin Mahmud ve Ali Amourios Bey, hayatlarından
lirtmiştir. El Ömerî ise, Amourios’tan Çobanoğlu Cakü ola- endişe ederek İstanbul’a kaçtılar ve Bizans’a sığındılar. Bu
139
rak bahsetmiştir. Tarihçi Vedat Turgut da Amourios/Umur sırada babası ve kardeşlerinin intikamını almak için plan ku-
Bey’in Emir Cakü olduğunu ifade etmektedir. 136 ruyorlardı. Birkaç yıl sonra serbest bırakılarak yeniden Kas-
tamonu’ya döndüler. Nasıreddin Mahmud, Çobanoğlulları
Kastamonu merkezli kurulan Çobanoğulları’nın son beyle- Beyliği’nin başına geçti. Ali Amourios ise II. Keykavus’un
140
rinden Muzafferüddîn Yavlak Arslan, Sultan II. Mesud’un oğlu şehzade II. Kılıçarslan’ın peşine düştü. Sonunda onu
Selçuklu tahtına çıkmasında büyük rol oynadı. Bu sırada köşeye sıkıştırdı ve yaşanan kovalamaca sırasında şehzadeyi
Selçuklular İlhanlılar’a bağlı hareket ediyordu. 1291 yılında atından düşürerek öldürdü. Böylece babası ve kardeşlerinin
İlhanlı Hükümdarı Argun’un ölümü üzerine yerine Keyhâtü öcünü aldı. Ali Bey, asıl ününü bu olaydan sonra kazandı.
çıktı. Türkiye Selçuklu tahtına II. Mesud’u çıkardı. Sultan II. Bu nedenle babası gibi Umur Bey manasına gelen Amourios
Mesud, Yavlak Arslan’ın oğlu Nasıreddin Mahmud’u devle- diye anılmaya başladı. Bu hadiseler 1298-1300 tarihleri ara-
tin önemli kademelerinde görevlendirdi. Moğol İmparator- sında yaşandı. 141
luğu’nun iç işlerinde yaşanan sorunlar nedeniyle Keyhâtü,
Anadolu’dan ayrıldı. Bunun üzerine Anadolu’da ortalık ka- Ali, babasının ve kardeşlerinin intikamını aldığı sırada Ço-
rıştı. Sultan II. Mesud’un diğer kardeşleri yanlarına Karama- banoğlu Beyliği’nin emiri, onun ağabeyi Mahmud Bey idi.
noğulları, Eşrefoğulları, Menteşeoğulları ve diğer beyleri de Artık intikam alınmış ve sıra Bizans’a karşı yürütülecek
alarak başkaldırıya giriştiler. Vaziyeti öğrenen Kayhâtu, Sul- gaza faaliyetlerine gelmişti. Mahmud Bey, Batı Karadeniz ve
tan II. Mesud’a yardımcı kuvvet gönderdi. Arkasına bir kez Doğu Marmara kıyılarına yapılacak deniz seferler için kar-
daha Moğol desteğini alan Sultan II. Mesud, ayaklanmaları deşi Ali’yi görevlendirdi. Ali, Bizans toprağı olan Sakarya
birer birer bastırdı. Kardeşleri başta olmak üzere ayaklanan Nehri’nin doğu ve batı kıyılarına filolarla denizden akınlar
Türkmen Beylerini şiddetli şekilde cezalandırdı. Selçuklu yaptı. Karaya asker çıkararak kıyı yerleşimlerini yağmaladı.
137
Sultanı II. Mesud’un hışmından sağ kurtulan kardeşi şeh- Bizans donanması ile karşılaşınca her iki taraf arasında sulh
zade II. Kılıçarslan/Ferâmüz Memlükler’den yardım istedi. yapıldı ve akınları durdurarak dostça münasebetlere girişti.

135 Yaşar Yücel, “Çobanoğulları”, s. 354.
136 Vedat Turgut, “Vakıf Belgeleri Işığında Umur Bey ve Lala Şahin Paşa’nın Menşei ve Osmanlılar ile İttifakı’na Dair”, Osmanlı Araştırmaları Dergisi, S.
47, 2016, s. 17.
137 Vedat Turgut, “Vakıf Belgeleri Işığında Umur Bey”, s. 16-17.
138 Vedat Turgut, “Vakıf Belgeleri Işığında Umur Bey”, s. 17.
139 Georges Pachymeres, Yavlak Arslan’ın oğlu Mahmud’dan “Nasıreddin” olarak, Ali’den ise “Ali Amourios” şeklinde bahsetmektedir.
140 Georges Pachymeres, Bizanslı Gözüyle”, s. 72-73.
141 Vedat Turgut, “Vakıf Belgeleri Işığında”, s. 17.

GE Ç M İ Ş T EN G ÜNÜ M ÜZE 147